Do rob??t ziemnych zwi�?zanych ze wznoszeniem budynku nale??�? mi�?dzy innymi: wykopy wykonywane w celu budowy fundament??w i podziemia, wykopy dla r????nego rodzaju instalacji.
Wyst�?puj�?ce najcz�???ciej zagro??enia to:

• zasypanie pracownik??w w wyniku zawalenia si�? ??cian wykopu (notowano ci�???kie wypadki nawet w wykopach o g??�?boko??ci do 1 m - w pochy??ym terenie)


• wpadni�?cie do wykopu np. na skutek uderzenia przez ruchom�? cz�???�? maszyny budowlanej (np. ??y??k�? koparki), obsuni�?cia si�? ziemi z kraw�?dzi wykopu, po??lizgni�?cia si�?


• spadanie na pracuj�?cych w wykopie bry?? ziemi, kamieni itp.

Jednym z podstawowych wymaga?? bezpiecze??stwa i higieny pracy jest obowi�?zkowe zabezpieczenie ??cian wykopu pocz�?wszy od 1 m g??�?boko??ci.
Zabezpieczenie ??cian wykopu o g??�?boko??ci powy??ej 1 m (z wyj�?tkiem wykopu w ska??ach zwartych) zapewnia si�? przez:

• wykonanie wykopu ze ??cianami (skarpami) pochylonymi


• wykonanie umocnienia pionowych ??cian

Wykop ze skarpami wykonuje si�? w celu zabezpieczenia ??cian przed osuwaniem si�? gruntu. Pochylenie skarpy zale??y od rodzaju gruntu, warunk??w atmosferycznych i czasu utrzymania wykopu. Mo??na przyj�?�?, ??e bezpieczny k�?t nachylenia skarpy dla grunt??w ??redniospoistych wynosi ok. 45°. W gruntach piaszczystych nasypowych k�?t nachylenia skarpy powinien by�? nie wi�?kszy ni?? k�?t stoku naturalnego.
Wykopy o ??cianach pionowych musz�? mie�? umocnienia ??cian przez rozparcie lub podparcie. Rodzaj zastosowanego umocnienia zale??y od wielko??ci wykopu, rodzaju gruntu i czasu utrzymania wykopu. Umocnienia ??cian wykopu do g??�?boko??ci 4 m wykonuje si�? jako typowe, pod warunkiem, ??e w bezpo??rednim s�?siedztwie wykopu nie przewiduje si�? obci�???e?? spowodowanych przez budowle, ??rodki transportu, sk??adowany materia??, urobek itp.
Powy??ej tej g??�?boko??ci lub w razie niezachowania ww. warunk??w spos??b zabezpieczenia wykop??w powinien by�? okre??lony w dokumentacji technicznej.
Ponadto nale??y przestrzega�? nast�?puj�?cych wymaga??:

• w pasie terenu przylegaj�?cego do g??rnej kraw�?dzi skarpy, na szeroko??ci r??wnej   trzykrotnej    g??�?boko??ci   wykopu   nale??y   wykona�?   spadki umo??liwiaj�?ce odp??yw w??d deszczowych od wykopu


• sprawdza�? skarpy i obudow�? po ka??dym deszczu i po d??ugiej przerwie w pracy oraz przed ka??dym rozpocz�?ciem rob??t


• likwidowa�? naruszenie struktury gruntu skarpy przez usuni�?cie tego gruntu z zachowaniem bezpiecznego nachylenia wykona�? bezpieczne zej??cia i wej??cia do wykop??w


• nie sk??adowa�? materia????w i urobku w odleg??o??ci mniejszej ni?? 1 m od kraw�?dzi wykopu, je??eli ??ciany s�? obudowane; przy skarpach bez umocnie?? sk??adowa�? mo??na poza klinem od??amu gruntu


• zachowa�? bezpieczne odleg??o??ci wykop??w od istniej�?cych budowli


• ka??dorazowe rozpocz�?cie rob??t w wykopie wymaga sprawdzenia stanu jego obudowy lub skarp.

Przy wykonywaniu wykop??w sprz�?tem mechanicznym nale??y wyznaczy�? stref�? niebezpieczn�? zwi�?zan�? z prac�? tych maszyn. Przed rozpocz�?ciem rob??t ziemnych nale??y zapozna�? si�? z dokumentacj�? techniczn�? tych rob??t.
Na ma??ych budowach, np. budownictwa jednorodzinnego, wyst�?puje jedynie dokumentacja ograniczona do projektu technicznego budynku i mapy sytuacyjno-wysoko??ciowej stanowi�?cej projekt zagospodarowania dzia??ki.
Wykonawca rob??t ziemnych powinien zapozna�? si�? z map�?, na kt??rej jest oznaczona ca??a sie�? uzbrojenia technicznego, i z decyzj�? o pozwoleniu na budow�?.
W razie prowadzenia rob??t w bezpo??rednim s�?siedztwie instalacji elektrycznej, gazowej itp., nale??y okre??li�? bezpieczn�? odleg??o??�?, w jakiej mog�? by�? prowadzone roboty - w porozumieniu z gestorem tych urz�?dze?? (np. zak??adem energetycznym).
Prace w wykopach i wyrobiskach o g??�?boko??ci wi�?kszej od 2 m i prace ziemne prowadzone metod�? bezodkrywkow�? musz�? by�? wykonywane przez co najmniej dwie osoby [29].